Czego nie można jeść w ciąży? Lista

Udało się, zobaczyłaś dwie kreski na teście ciążowym. Oczywiście jeśli to ciąża wyczekiwana. W każdym razie z uwagi na lokatora Twojego brzucha dotychczasowe życie trzeba trochę przeorganizować. Jeśli dolegliwości ciążowe Ciebie oszczędzają to w dużym stopniu będziesz mogła funkcjonować jak wcześniej. Jednak czy w ciąży można jeść wszystko? Często pojawiają się pytania o poszczególne produkty: Czy w ciąży mogę jeść sery pleśniowe? Czy w ciąży można jeść sushi? A co z kawą? To tylko kilka z nich. Już spieszę z wyjaśnieniami. Stworzyłam listę produktów, których powinnaś unikać, niezależnie od samopoczucia.

Alkohol

Tutaj raczej nie muszę tłumaczyć. Alkohol przenika przez łożysko i może wpływać bardzo negatywnie na rozwój płodu. Spożywanie alkoholu może powodować poronienia, wpływać niekorzystnie na rozwój narządów, czy wywoływać zespół FAS (alkoholowy zespół płodowy). FAS nie jest w pełni wyleczalny, dziecko żyje z nim przez całe życie, dzięki leczeniu uzyskuje się szansę na samodzielne funkcjonowanie dziecka w przyszłości. Wpływa to na jego rozwój intelektualny, ale też fizyczny. Nie zawsze objawia się od razu.

Swojego czasu mówiło się, że nawet lekarze zalecają kobietom ciężarnym, wypicie lampki czerwonego wina od czasu do czasu. Jeśli tak się zdarza, to jest to ewidentny błąd w sztuce, ponieważ nie ma bezpiecznej dawki alkoholu w ciąży. Mimo coraz większej świadomości, niestety nadal zdarzają się sytuacje, gdzie noworodek rodzi się z promilami we krwi, bo matka podczas porodu była pijana.

A co z piwem bezalkoholowym?

Jeśli takie piwo należy do grupy piw 0,0% to spokojnie możesz je wypić. Teraz dostępność takich piw na rynku jest coraz większa, także na pewno znajdziesz coś dla siebie. Uważaj natomiast na piwa bezalkoholowe, które zawierają niewielkie ilości alkoholu np. popularne Karmi może zawierać do 0,5% alkoholu – takich piw unikaj.

Czego nie można jeść w ciąży – surowe produkty odzwierzęce

W ciąży nie powinnaś sięgać po surowe mięso. Stanowi ono ryzyko zakażenia np. Listeriozą, która jest szczególnie niebezpieczna w ciąży. Może powodować poronienia, istnieje też ryzyka przeniesienia choroby na płód. Na czas ciąży należy wyeliminować z diety potrawy takie jak tatar, carpaccio czy sushi z surową rybą. Sushi wegetariańskie czy zawierające rybę po obróbce termicznej np. upieczoną, możesz spokojnie zjeść.

Jeśli chodzi o ryby w ciąży zaleca się ograniczać ryby, które kumulują metale ciężkie (np. rtęć). Są to zazwyczaj ryby długożyjące takie jak rekin, miecznik, merlin, makrela królewska czy tuńczyk.

Śledzie solone

A co ze śledziami solonymi, które nie są poddane innej obróbce cieplnej? Dzięki soli śledzie zostają zakonserwowane, niskie pH uniemożliwia rozwój bakterii, stąd też można je bezpiecznie spożywać w ciąży.

Ryby wędzone

Ryby wędzone na ciepło możesz spokojnie zjadać. Jednak te wędzone na zimno będą już stanowić zagrożenie mikrobiologiczne. Jeśli masz bardzo dużą ochotę na taką rybkę, możesz dodać ją do dania, które poddasz jeszcze obróbce cieplnej np. wędzonego łososia do sosu. Kiedy taki łosoś się w tym sosie ugotuje wtedy możesz go spokojnie zjeść.

Surowe jaja

Mogą nieść ryzyko zakażenia Salmonellą. Tego typu zakażenia w ciąży zawsze niosą pewne niebezpieczeństwo. Dlatego należy unikać surowych jaj w całości, ale też surowego żółtka, napojów typu kogel-mogel, domowego majonezu czy innych sosów lub lodów które zawierają surowe żółtko (kupne lody, majonezy i sosy produkowane przemysłowo są bezpieczne), jajek sadzonych z płynnym żółtkiem czy jajek na miękko (jajka na miękko i sadzone niosą dużo mniejsze ryzyko zatrucia salmonellą niż wcześniej wymienione produkty, jednak nadal nie dają nam 100% ochrony).

Niepasteryzowane mleko, sery pleśniowe, oscypki

Kolejnym produktem, którego należy unikać jest niepasteryzowane mleko. Tutaj raczej nie mamy wątpliwości jakie mleko wybierać. Pytania za to pojawiają się najczęściej o sery pleśniowe, oscypki, ser typu Feta. Jeśli ser produkowany jest z mleka pasteryzowanego, taką informację znajdziemy na opakowaniu, wtedy możesz go spokojnie zjeść. Jeśli ser jest z mleka niepasteryzowanego lub pochodzi z niepewnego źródła – wtedy lepiej takiego produktu unikać.

Sery z niepasteryzowanego mleka, które poddamy obróbce cieplnej – np. w sosie, zapiekance, na pizzy, będą bezpieczne.

Należy również unikać lodów z niepasteryzowanego mleka oraz innych produktów bazujących na takim mleku.

Koper włoski

Zgodnie z zaleceniami kopru włoskiego nie powinny spożywać kobiety w ciąży, karmiące oraz dzieci do lat 4. Chodzi o napar i olejek pochodzący z kopru włoskiego. Ziarna kopru włoskiego zawierają estragol, który jest substancją rakotwórczą. Ponadto olejek może mieć działanie poronne.

Mimo tych doniesień bardzo często koper włoski znajduje się w herbatkach laktacyjnych, dlatego warto zwracać uwagę na skład i wybierać te bez kopru.

Kawa

Do tej pory według zaleceń w ciąży bezpiecznie można było spożywać do 200mg kofeiny, co odpowiada mniej więcej 2 filiżankom średnio mocnej kawy czy 1 dużej kawie z popularnych kawiarni typu Sturbacks. Należy przy tym pamiętać, że kofeinę znajdziemy również w herbacie, napojach typu coca-cola, kakao czy czekoladzie.

W 2020 roku pojawiło się badanie, które jest przeglądem dotychczasowych badań z 20 lat. Sugeruje ono że te 200mg kofeiny już może powodować powikłania ciążowe. Wg autora trudno ustalić bezpieczną dawkę kofeiny.

Mimo to światowe organizacje, które zrzeszają ginekologów, nie nakazują całkowitej eliminacji kofeiny tylko rozsądne jej ograniczenie. Dlatego nie musisz odmawiać sobie kawy, jednak zwracaj uwagę na jej ilość.

Czego nie można jeść w ciąży – wątróbka

Wątróbka zawiera duże ilości witaminy A, która w nadmiarze ma działanie toksyczne i może powodować uszkodzenia płodu. Dopuszczalna dzienna ilość wątróbki, którą mogłabyś bezpiecznie spożyć jest bardzo niewielka, dlatego lepiej unikać jej jedzenia podczas ciąży.

Zioła

Z ziołami jest różnie, mogą wykazywać silne działanie na nasz organizm i nie wszystkie są bezpieczne w ciąży. Dlatego bez konsultacji z lekarzem lepiej nie pij żadnych ziółek.

To co można jeść w ciąży?

Jeśli nie masz żadnych dolegliwości ze strony układy pokarmowego, to poza wymienionymi produktami możesz jeść wszystko. Możesz jeść grzyby, czosnek, nasiona roślin strączkowych, wszystkie owoce i warzywa (owoce i warzywa musisz myć, niemyte mogą być źródłem zakażenia listeriozą czy toksoplazmozą).

Pamiętaj też, że dieta powinna być urozmaicona, bogata w warzywa i owoce, produkty pełnoziarniste, ryby, orzechy, chude mięso, nabiał. Unikaj produktów mocno przetworzonych, zawierających duże ilości cukru czy tłuszczów nasyconych typu trans – są to wszelkie słodycze, dania typu fast food, słodkie napoje, gotowe dania do odgrzania. Jeśli raz na jakiś czas pozwolisz sobie na produkty przetworzone nic się nie stanie, ale nie powinny one stanowić podstawy naszej diety.

No dobrze, a co z wodą gazowaną? Jeśli Ci nie szkodzi, możesz pić. Ja całą ciąże piłam wodę mineralizowaną, która jest lekko gazowana. Pod koniec przestała mi ona służyć i przerzuciłam się na źródlaną, po porodzie szybko wróciłam do mineralizowanej.

Mogę Cię pocieszyć, że po porodzie, nawet jeśli będziesz karmić piersią, wiele z produktów niewskazanych podczas ciąży, będziesz mogła już zjeść. Przeczytasz o tym tutaj:

Karmienie piersią a dieta, co można jeść?

Źródła:

Bolesta M., Szostak‒Węgierek D., Żywienie kobiety podczas ciąży, Cz III. Używki, tytoń
i zakażenia pokarmowe, ,,Żywienie Człowieka i Metabolizm”, 2009, 36, nr 4

James JE. Maternal caffeine consumption and pregnancy outcomes: a narrative review with implications for advice to mothers and mothers-to-beBMJ Evidence-Based Medicine Published Online First: 25 August 2020. doi: 10.1136/bmjebm-2020-111432 https://ebm.bmj.com/content/early/2020/09/01/bmjebm-2020-111432

Łuczak A., Nowak M., Szałek E., „Bezpieczeństwo leków roślinnych w ciąży”, FARMACJA WSPÓŁCZESNA 2017; 10: 140-146